کولیت ‌اولسروز[1] (UC) بیماری است که در آن جدار داخلی روده بزرگ دچار التهاب می شود.کولیت‌ اولسروز در کنار بیماری کرون، دو بیماری هستند که تحت عنوان بیماری های التهابی روده (IBD) [2] شناخته می شوند.

علت دقیق کولیت زخمی هنوز معلوم نیست. یکی از علل احتمالی سوء عملکرد سیستم ایمنی است به این معنی که هنگامی که سیستم ایمنی بدن تلاش می کند تا با یک ویروس یا باکتری مهاجم مبارزه کند، پاسخ ایمنی غیر طبیعی باعث می شود سیستم ایمنی بدن به سلول های دستگاه گوارش نیز حمله کند. در واقع در کولیت ‌اولسروز، سیستم ایمنی بدن دچار اشتباه شده، جدار داخلی روده بزرگ را مورد حمله قرار می دهد و باعث ایجاد التهاب، زخم وخونریزی و اسهال می شود. به نظر میرسد وراثت نیز در کولیت اولسروز نقش مهمی داشته باشد، با این حال اکثر افراد مبتلا به کولیت اولسروز سابقه خانوادگی ندارند.

این بیماری معمولاً رکتوم و قسمت انتهایی کولون را درگیر می کند ولی می ‌تواند تمام کولون را هم تحت تأثیر قرار دهد. علایم کولیت اولسروز بستگی به شدت و محل التهاب دارد. بیشتر افراد مبتلا به کولیت اولسروز، دردهای شکمی و فوریت دفع مدفوع را تجربه کرده ‌اند. همراهی اسهال با درد شکم ممکن است باعث کاهش اشتها وکاهش وزن شود. خستگی و ضعف ناشی از کم خونی نیز ممکن است به این علائم بیافزاید.

پزشکان اغلب کولیت اولسراتیو را با توجه به محل التهاب و زخم طبقه بندی می کنند. بر این اساس انواع کولیت زخمی عبارتند از پروکتیت اولسراتیو[3]، پروکتوسیگموئیدیت[4]، کولیت سمت چپ[5]، پانکولیت[6] یا التهاب سراسری کولون و کولیت اولسروز شدید حاد[7].

کولیت اولسروز یک بیماری مزمن است و درمان قطعی ندارد و درمان های موجود تنها می توانند علائم و نشانه های بیماری را کاهش دهند و در بهترین حالت باعث بهبود طولانی مدت شوند.

هدف کاربردی این طرح این است که با استفاده از نانوذرات کیتوزان حساس به pH حاوی داروی 5_آمینو سالیسیلیک اسید[8] و بربرین، باعث بهبود در کولیت اولسروز القا شده در موش ها شود.

خلاصه روش اجرای طرح:

1. ساخت نانوذرات کیتوزان/ HPMCP حاوی 5_آمینو سالیسیلیک اسید و بربرین با متد ionic gelation کیتوزان با بار مثبت با پلیمر حساس به pH HPMCP با بار منفی
2. مشخصه یابی نانوذرات کیتوزان / HPMCP به روش میکروسکوپی SEM و همچنین توسط zetasizer، و بررسی نانوذرات نانوذرات کیتوزان / HPMCP  حاوی دارو یا ماده موثره توسط FTIR، بررسی پایداری نانوذرات و رهایش دارو از آنها در محیط شبیه سازی شده دستگاه گوارش
3. کشت سلول های HEK-293 در محیط کشت DMEM/F12
4. بررسی اثر این نانوذرات بر روی سلول های HEK-293 در محیط خارج بدن
5. بیهوش کردن رت های با وزن حدود 250- 200 گرم بعد از حداقل 24 ساعت ناشتایی، با داروی بیهوشی کتامین/زایلوزین
6. القاء کولیت اولسراتیو در رت ها با استفاده از 1 میلی لیتر اسید استیک 5% به ازای هر موش. به این ترتیب که استیک اسید با استفاده از سوند نلاتون به طول 8 سانتی متر وارد کولون موش ها خواهد شد و برای جلوگیری از نشت محلول، موش ها حداقل به مدت 2 دقیقه به صورت افقی نگه داشته می شوند تا اسید از بدن آنها خارج نشده و دچار کولیت اولسراتیو شوند(1)(2).
7. بررسی اثر درمانی نانوذرات کیتوزان / HPMCP حاوی 5_آمینو سالیسیلیک اسید و بربرین بر کولیت القا شده در رت

گروه های مورد مطالعه:

1. گروه کنترل مثبت (بدون آسیب)
2. گروه کنترل منفی (آسیب ایجاد شده اما هیچ درمانی نمی گیرند)
3. گروه دریافت کننده نانوذرات کیتوزان / HPMCP
4. گروه دریافت کننده نانوذرات کیتوزان / HPMCP حاوی 5_آمینو سالیسیلیک اسید
5. گروه دریافت کننده نانوذرات کیتوزان / HPMCP حاوی بربرین
6. گروه دریافت کننده نانوذرات کیتوزان / HPMCP حاوی ترکیب 5_آمینو سالیسیلیک اسید و بربرین
7. گروه دریافت کننده داروی استاندارد طلایی (5-ASA)

در نهایت بعد از 28 روز از درمان، جهت بررسی بهبود کولیت، رت ها سکریفایس خواهند شد . تست های بافت شناسی شامل PAS و TCM و عکس برداری میکروسکوپی از بافت با  SEM انجام خواهد شد.

همچنین موارد زیر نیز بررسی می شوند:

1. پایش روزانه وزن بدن
2. پایش خونریزی رکتال
3. پایش قوام مدفوع
4. ارزیابی شاخص فعالیت بیماری
5. بررسی درصد بقا

مطالعه اثر نانوذرات کیتوزان حساس به pH حاوی داروی 5_آمینو سالیسیلیک اسید و ماده موثره بربرین بر روی کولیت اولسراتیو القا شده در مدل موش صحرایی

Study the effect of pH sensitive chitosan nanoparticles contains 5-Aminosalicylic acid and Berberine in rat model of ulcerative colitis

چاپ صفحه

صفحه نخست سامانه پژوهان

همکاران پایان نامه

مقالات مرتبط

دانشگاه علوم پزشکی شاهرود